
Endorfiny to hormony produkowane przez nasz organizm, które pomimo tego, iż nie są neuroprzekaźnikami, modelują pracę wielu neuronów. Zbudowane są z długich łańcuchów białkowych, stąd swoją budową bardzo przypomina białka.
Endorfiny posiadają zdolność pobudzania receptorów opiodowych, co w efekcie wywołuje stany euforyczne (tzw. błogostan), a także znoszą uczucie bólu.
Endorfiny wiążą się dokładnie z tymi samymi receptorami w naszym ośrodkowym układzie nerwowym, z którymi wiążą się narkotyki. Dzieje się tak, ponieważ wszystkie endorfiny zawierają sekwencje hormonu – enkefaliny metioninowej, której działanie podobne jest do działania morfiny.
Rodzaje endorfin
Istnieje ponad 20 różnych typów endorfin, natomiast do głównych z nich należą:
- endorfiny α
- endorfiny β
- endorfiny γ
W sporcie najważniejsze są endorfiny typu β, gdyż to właśnie one mają najsilniejszy wpływ na organizm człowieka podczas wysiłku fizycznego.
Geneza endorfiny
Endorfiny powstają w wyniku rozkładu ich prekursora – proopiokortyny, natomiast produkowane są w przysadce mózgowej oraz w podwzgórzu. Uwalnianie endorfin najczęściej następuje podczas reakcji naszego organizmu na wzmożony stres i jest ściśle powiązane z przyjemnością oraz bólem.
Endorfiny biorą udział min. w:
- regulacji odczucia bólu
- czynnościach oddechowych
- termoregulacji
- redukcji stresu
- spowalnianiu procesu starzenia się
- wpływają również na wydzielanie hormonów
Endorfiny jako leki
Endorfiny bardzo często stosowane są jako leki przeciwbólowe (tzw. leki narkotyczne)
Nie mówi się o tym wprost, natomiast w bardzo uogólnionym schemacie można przedstawić to następująco:
narkotyczne leki przeciwbólowe = leki opioidowe = egzogenne opioidy = endogenne opioidy = endorfiny
Wysiłek fizyczny a endorfiny
Podczas wysiłku fizycznego w naszym organizmie zwiększa się wytwarzanie endorfiny (zwanej „hormonem szczęścia”), która bardzo często po ćwiczeniach powoduje uczucie zadowolenia i dobrego samopoczucia.
Ponadto endorfiny biorą udział w blokowaniu percepcji bólu i są uwalniane w odpowiedzi na wysiłek fizyczny. Według nowych badań, przypuszcza się, że zwiększone wydzielanie endorfin podczas treningu może zmniejszać obolałość mięśniową i poprawiać tolerancje wysiłku.
Ciekawostki:
- Endorfiny niestety ale obniżają koncentrację testosteronu u mężczyzn
- Wzrost ilości endorfin następuję również podczas masażu
- By efekt hormonu szczęścia był optymalny, ćwiczenia musza być uprawiane systematycznie
Stres a endorfiny
Każdy rodzaj sportu zwiększa uwalnianie endorfiny, dlatego ćwiczenia fizyczne uprawianie co najmniej 3x w tygodniu pomogą nam efektywnie zredukować stres. (dodatkowo podczas treningu zmniejsza się wydzielanie kortyzolu, co jeszcze bardziej podwyższa ten proces)
Dzieje się tak, ponieważ w podwzgórzu wydzielają się endorfiny, które „oszukują” nasz organizm poprzez redukowanie sygnałów zmęczenia.
Dietetyk Sportowy
Tomasz Mrowiec
Dodaj komentarz
Bądź pierwszy!