Niacyna (tudzież nikotynamid) to nazwa chemiczna popularnej witaminy PP (lub witaminy B3), która została odkryta w 1936roku.

Do głównych funkcji witaminy B3 możemy zaliczyć:

• hamowanie toksycznego działania związków chemicznych i leków
• prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego
• procesy utleniania i redukcji w organizmie
• regulacja poziomu cukru we krwi (produkcja związków energetycznych)
• regulacja przepływu krwi w naczyniach krwionośnych
• regulacja poziomu cholesterolu we krwi

Ponadto niacyna jest niezbędna do syntezy wielu hormonów, w tym również testosteronu.

 

Skutki niedoboru niacyny

Niedobór witaminy B3 objawią się w postaci tzw. pelagry, której objawy podzielić można na 3 kategorie:

Objawy skórne:

• Symetryczne stany zapalne na odkrytych częściach ciała
• Zapalenie błon śluzowych jamy ustnej i języka

Objawy żołądkowo-jelitowe:

• Brak łaknienia
• Nudności
• Wymioty
• Biegunka
• Porfirynuria

Objawy nerwowe:

• Bezsenność
• Bóle głowy
• Zaburzenia pamięci
• Stany urojeniowe

Najczęściej jednak niedobór niacyny wywołuje ogólne osłabienie, bóle głowy czy trudności z pamięciom.

 

Zapotrzebowanie na witaminę B3

Dobowe zapotrzebowanie na niacynę wynosi 20mg, natomiast witamina ta może być wytwarzana przez nasz organizm z aminokwasu egzogennego – tryptofanu.

Pomimo faktu, iż przyjmuje się, że 1mg niacyny równać się może aż 60mg tryptofanu, to głównym źródłem witaminy B3 jest pokarm.

Uwaga

Osoby aktywne fizycznie oraz podatne na spore pocenie powinny zwiększyć ilość przyjmowanej witaminy B3 z racji, iż jest ona wydalana wraz z potem w trakcie trwania wysiłku fizycznego.

 

Źródła występowania niacyny w pożywieniu:

• wątróbka
• chude mięso
• ryby
• fasola
• groch
• mleko
• orzechy laskowe
• drożdże

 

Aspekty farmakologiczne witaminy B3:

*     dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, przez co przy niedoborach przeważnie jest podawana doustnie

*     metabolizowana jest do amidu kwasu N-metylo-nikotynowego i kwasu nikotynowego i wydalany jest w postaci metabolitów

*     kwas nikotynowy używany jest min. do syntezy NAD

*    kwas nikotynowy powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zmniejszenie zawartości cholesterolu i lipidów w osoczu, witamina PP pozbawiona jest tych właściwości

Uwaga:

Kwasu nikotynowego i amidu tego kwasu nie należy mylić ze szkodliwą nikotyną, która znajduje się w tytoniu.

 

Ciekawostki

1. Niacyna jest jedną z nielicznych witamin, które nieulegają zmianom zachodzącym podczas procesów przetwarzania i przechowywania żywności. Niacyna jest „odporna” na działanie temperatury, światła oraz tlenu.
2. Nadmierne spożywanie pokarmu, który zawiera cukier prowadzi do utraty witaminy PP.
3. Badania przeprowadzone w USA wykazały, iż stosowanie niacyny obniża poziom cholesterolu nawet o 22%.

 

Dietetyk Sportowy

Tomasz Mrowiec

www.profi-dieta.pl