W rzeczywistości, witamina D nie jest witaminą, ponieważ w przeciwieństwie do innych witamin, organizm potrafi sam sobie ją wytworzyć. Bardziej przypomina hormon, który przyczynia się do produkcji aktywnych D-hormonów. Z witamin D2 (ergokalcyfeor) i D3 (cholekalcyfeor) ta druga jest bardziej aktywna, jeśli chodzi o aktywność biologiczną i skuteczność w działaniu. Witamina d3 powstaje w skórze ze swojego prekursora (7-dehydrocholesterolu), jako ochrona przeciw promieniowaniu ultrafioletowemu. Następnie, przechodzi przez kolejną mutację w wątrobie, a później w nerkach, aż zmienia się w 1,25- dihydroksywitaminę  D (kalcytriol). Tworzenie witaminy D jest wywołane przez widmo promieniowania słonecznego UV-B. Dlatego też solarium, które w większości zawiera promieniowanie UV-A, w znacznie mniejszym stopniu uzupełnia witaminę D. Niestety, od późnej jesieni aż do wczesnej wiosny niemożliwym jest dostarczenie wystarczającej dawki witaminy D w większości państw w Europie. Podwyższone ryzyko występowania niektórych chorób w tym okresie przypisuje się niedoborowi witaminy D. Badania wykazały, że 37 stopni na północ od płaszczyzny równikowej Ziemi, (które biegnie przez Morze Śródziemnomorskie i Sycylię w Europie) nie da się pozyskać wystarczającej ilości witaminy D ze źródła światła słonecznego. 

 

 

 

Rola witaminy D

Najnowsze badania podkreślają, że witamina D przyczynia się nie tylko do zdrowia kości. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, który nie koniecznie słynie ze swojej pobłażliwości, oficjalnie zatwierdził, iż:

Witamina D przyczynia się do:

–         odpowiedniej absorbcji/wykorzystania wapnia i fosforu

–         utrzymania odpowiedniego poziomu wapnia we krwi

–         utrzymania zdrowych kości i zębów

–         utrzymania prawidłowego funkcjonowania mięśni

–         normalnego funkcjonowania układu odpornościowego

 

Witamina D odgrywa także rolę w podziale komórek.

Równolegle do najnowszych badań przeprowadzonych w ostatniej dekadzie, ilość medycznie przepisanej witaminy D wzrasta dziesięciokrotnie w porównaniu do wcześniejszych zleceń. Zalecana dzienna dawka witaminy D dla osób dorosłych wynosi 1500 – 2000 IU, przy czym jest to często niemożliwe do pozyskania z pożywienia w miesiącach mniej słonecznych.

 

Dzienne odżywcze spożycie witaminy D wśród narodów europejskich wynosi 40-300 IU (zarówno dla Hiszpanii jak i Finlandii). Większe ilości tej witaminy znajdują się w rybach morskich i słonowodnych, oleju z wątroby dorsza, mniejsza natomiast w jajkach oraz wątrobie. Wzbogacone w witaminę D są jogurty, a także rozmaite suplementy diety.

 

Preparaty bogate w witaminę D kupić możecie w największym w Polsce sklepie z odżywkami i suplementami diety – SupleShop (www.supleshop.pl). 

 

POTRAWY Z NAJWIĘKSZĄ ZAWARTOŚCIĄ WITAMINY D

Olej z wątroby dorsza, 1 łyżka	924
Łosoś z grilla, 100 g	284
Makrela z grilla, 100 g	352
Tuńczyk w słonej zalewie, 100 g	144
Sardynka z puszki w słonej zalewie, 100 g	184
Margaryna, wzbogacona, 20 g	62
Płatki z otrąb pszennych, 30 g	52
Surowe jajko, 50 g	36
Wątroba cielęca, pieczona, 100 g	36

 

 

Prawdopodobne przyczyny deficytu witaminy D

W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci coraz mniej światła słonecznego dociera do naszej skóry. Dlaczego tak się dzieje? Istnieje kilka powodów:

1. Spędzamy mniej czasu na zewnątrz z powodu zwiększonego użycia klimatyzacji.
2. Popularność domowych rozrywek, takich jak multimedia, elektroniczne gadżety, Internet itp. Przyczyniły się do tego, że dzieci i młodzież spędzają mniej czasu na świeżym powietrzu.
3. Spędzamy mniej czasu na zewnątrz, ponieważ dominują stanowiska pracy wykonywanej w biurze.
4. Ponieważ populacja stopniowo migruje do miast, życie na wsi spychane jest na dalszy plan.
5. Bardziej obawiamy się opalania, ze względu na strach przed rakiem skóry.
6. Zwiększona liczna osób otyłych.! Zapotrzebowania w witaminę D u osób otyłych jest wyższe.
7. Spożycie  napojów gazowanych oznacza większe spożycie fosforu.
8. Więcej okien, Okna przepuszczają jedynie promieniowanie UV-A, które niszczą witaminę D. Okna zajmują coraz więcej miejsca w ścianach, zarówno w naszych biurach, jak i domach.
9. Wysokie spożycie soli zmniejsza skuteczność witaminy D, ponieważ przyśpiesza wydzielanie magnezu i wapnia w organizmie.
10. Wraz z intensywnym rozwojem hodowli zwierząt, produkty pochodzenia zwierzęcego zawierają mniej witaminy D, w przeciwieństwie do zwierząt, które w dawnych czasach były hodowane na zewnątrz.

 

 

 

 

Konsekwencje niedoboru witaminy D

Niedobór witaminy D prowadzi do pogorszenia stanu kości i osteoporozy (zmniejszanie masy i gęstości kości). Większy niedobór może nawet wywołać osteomalację  (mięknięcie kości). Zwiększa szansę szczelinowania kości i obniża skuteczność leków mających na celu leczenie osteoporozy. Spośród wszystkich chorób autoimmunologicznych, witamina D często jest powiązana z reumatycznym zapaleniem stawów, cukrzycą i podwyższonym ryzykiem wystąpienia stwardnienia rozsianego.

Według niektórych badań, niedobór witaminy D przyczynia się do wystąpienia i nasilenia chorób serca, zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego oraz miażdżycy tętnic. 

Ryzyko deficytu witaminy D jest również uważane za czynnik ryzyka dla osób z chorymi nerkami. W ich przypadku, spożycie witaminy D jest priorytetem.  Z punktu widzenia raka piersi i okrężnicy, deficyt witaminy D również zwiększa ryzyko zachorowania. Ponadto prawdopodobnie ma także negatywny wpływ na poczęcie.

Podczas życia płodowego oraz niemowlęcego deficyt witaminy D może prowadzić do cukrzycy 1 stopnia, oraz cukrzycy 2 stopnia po osiągnięciu dojrzałości. Z drugiej strony, choroby wątroby żółciowe mogą zwiększyć ryzyko niedoboru witaminy D.